ABD, Ukrayna'da Zelenskiy'e alternatif lider aramaya başladı
Donald Trump'ın çevresinden dört üst düzey isim, Washington'un Ukrayna Devlet Başkanını görevinden uzaklaştırmak için Moskova ile işbirliği yaptığı bir dönemde, Volodymyr Zelenskyy'nin Kiev'deki en önemli siyasi muhaliflerinden bazılarıyla gizli görüşmeler gerçekleştirdi.
Üç Ukraynalı parlamenter ve bir ABD'li Cumhuriyetçi dış politika uzmanına göre Trump'ın üst düzey ekibi, Ukrayna muhalefet lideri, hırslı eski başbakan Yulia Tymoshenko ve Zelenskyy'nin devlet başkanı olarak selefi Petro Poroshenko'nun partisinin üst düzey üyeleriyle görüşmeler yaptı.
Görüşmelerin odağında Ukrayna'da hızlı bir başkanlık seçiminin yapılıp yapılamayacağı vardı. Ukrayna sıkıyönetim altında olduğu için bu seçimler ülkenin anayasasına uygun olarak erteleniyor. Seçimleri eleştirenler, seçimlerin kaotik olabileceğini ve cephede görev yapan ya da mülteci olarak yurtdışında yaşayan çok sayıda potansiyel seçmen nedeniyle Rusya'nın işine yarayabileceğini söylüyor.
Trump'ın yardımcıları Zelenskiy'nin savaş yorgunluğu ve yaygın yolsuzluklar karşısında halkın yaşadığı hayal kırıklığı nedeniyle oy kaybedeceğinden emin. Gerçekten de anketlerde yıllardır düşüşte olan Zelenskiy'nin oy oranları, geçen hafta Oval Ofis'te yaşanan arbede sonrasında toparlanmış olsa da, Ukraynalı lider Başkan Donald Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance tarafından azarlandıktan sonra kendisine kapı gösterilmişti. En son anket Zelenskiy'nin başkanlık yarışında hala rahat bir şekilde önde olduğunu gösteriyor.
ABD yönetiminden gelen resmi açıklama ise Trump'ın Ukrayna'nın iç siyasetine müdahale etmediği yönünde. Ticaret Bakanı Howard Lutnick bu hafta yaptığı açıklamada patronunun “Ukrayna siyasetine karıştığını” reddetti ve Trump'ın tek istediğinin barış için bir ortak olmak olduğunu söyledi.
Ancak Trump ve yetkililerinin davranışları bunun tam tersini gösteriyor. Trump Zelenskiy'i "seçilmemiş bir diktatör” olmakla suçladı ve Rusya ile bir anlaşma yapmazsa “çok uzun süre buralarda kalamayacağını” ima etti. ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard ise Kiev'i haksız yere seçimleri iptal etmekle suçladı.
Ancak Trump kampı seçimin Zelenskiy'i batıracağını umuyor olsa da Zelenskiy hala Timoşenko ve Poroşenko'dan çok daha popüler.
Beyaz Saray'daki krizin ardından İngiliz anket şirketi Survation tarafından bu hafta yapılan bir ankete katılanların yüzde 44'ü Zelenskiy'i başkanlık için destekleyeceklerini söyledi.
Zelenskiy'nin en yakın rakibi, 20 puandan fazla farkla, eski bir ordu komutanı olan ve şu anda Ukrayna'nın İngiltere Büyükelçisi olarak görev yapan Valery Zaluzhny. Çikolata imparatorluğu nedeniyle Çikolata Kralı olarak bilinen Poroşenko'yu destekleyenlerin oranı sadece yüzde 10. Timoşenko ise sadece yüzde 5,7 oranında destek aldı.
Arka kanallar
Arka kanallarda tartışılan tüm planların anahtarı, geçici bir ateşkes kabul edildikten sonra, ancak tam ölçekli barış müzakereleri ciddi bir şekilde başlamadan önce başkanlık seçimlerinin yapılmasıdır.
Başkanlık seçimlerinin erkene alınması fikri, yıllardır Zelenskiy'den kurtulmak isteyen Kremlin tarafından da destekleniyor.
Hem Timoşenko hem de Poroşenko, Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitschko gibi, çatışmalar sona ermeden seçimlerin yapılmasına açıkça karşı çıktılar. Bununla birlikte, “Poroshenko'nun adamları ve Yulia, hepsi Trump Dünyası ile konuşuyor, kendilerini birlikte çalışmanın daha kolay olacağı insanlar olarak konumlandırıyorlar. Ve Zelenskiy'nin kabul etmediği pek çok şeye rıza gösterecek insanlar” diyen üst düzey bir Cumhuriyetçi dış politika uzmanı POLITICO'ya verdiği demeçte özgürce konuşabilmek için isminin gizli tutulmasını istedi.
Bu haberin yayınlanmasının ardından hem Timoşenko hem de Poroşenko'nun partileri diplomatik faaliyetlerini savunan açıklamalar yaptı. Timoşenko, ekibinin “mümkün olan en kısa sürede adil bir barışın sağlanmasına yardımcı olabilecek tüm müttefiklerimizle” müzakere ettiğini söyledi. Timoşenko şu anda seçimlerin yapılmasının mümkün olmadığını da sözlerine ekledi.
Poroshenko ise şunları söyledi: “Amerikalı ortaklarımızla aleni ve şeffaf bir şekilde çalışıyor, Ukrayna'ya yönelik iki partili desteği korumayı amaçlıyoruz.” Zelenskyy'nin ofisi ile temasları koordine etmeyi defalarca teklif ettiğini ve Ukrayna'nın Washington Büyükelçisini de davet ettiğini sözlerine ekledi. “İktidar ekibinin ABD yönetimiyle iletişim eksikliğini defalarca kamuoyu önünde dile getirdik, bu da devlet için risk oluşturuyor” diye ekledi.
Sözlerine şöyle devam etti: “Amerikan tarafının temsilcileriyle yaptığımız görüşmelerin özü her zaman iki ilkeye dayanmıştır: önce güvenlik ve güç yoluyla barış. Yani silahlar, istihbarat, Rusya'ya karşı yaptırımlar, mali destek, demokratik mukavemet (özgürlük ve demokrasi), transatlantik birlik. Ekibimiz her zaman savaş sırasında seçim yapılmasına karşı olmuştur ve bu konuda kararlıdır.”
Öte yandan Timoşenko ve Poroşenko Trump yönetiminin temsilcileriyle temas halinde olduklarını teyit ettiler
Eski Cumhurbaşkanı Poroshenko, Amerikalı ortaklarıyla aktif bir şekilde işbirliği yaptığını ve onlarla sadece Ukrayna'yı destekleme konularını değil, aynı zamanda demokrasinin güçlendirilmesiyle ilgili konuları da görüştüğünü söyledi.
Poroshenko, Ukrayna hükümeti ile Amerikan yönetimi arasında iletişim eksikliği olduğunu ve bunun da devlet için riskler yarattığını defalarca kamuoyuna açıkladığından, yetkililerle toplantıları koordine etmeyi ve büyükelçiyi bunlara davet etmeyi teklif ettiğini söyledi.
Eski Başbakan Yulia Timoşenko ayrıca adil bir barışın sağlanmasına yardımcı olabilecek tüm müttefiklerle görüştüğünü söyledi.
Timoşenko ve Poroşenko şu aşamada bir ateşkes olmadan seçimlerin yapılmasına karşı olduklarını da açıkladılar.
KAYNAK: https://www.politico.eu/
