Bir Sinvar gitti ama kardeş Sinvar Gazze'yi İsrail'e dar ediyor

Hamas geçen sonbaharda İsrail'in, grubun lideri ve 7 Ekim saldırılarının arkasındaki stratejist Yahya Sinvar'ı öldürmesiyle ağır bir darbe aldı.

Ancak şimdi ABD tarafından terörist ilan edilen grubun başında Yahya'nın küçük kardeşi Muhammed adında başka bir Sinvar var ve o da militan grubu yeniden ayağa kaldırmak için çalışıyor.

İsrail şiddeti aynı zamanda yeni bir gönüllü asker kuşağı yarattı ve Gazze'yi Hamas savaşçılarının el yapımı bombalara dönüştürebilecekleri patlamamış mühimmatla doldurdu. Militan grup bu araçları acı çektirmeye devam etmek için kullanıyor. İsrail ordusu geçtiğimiz hafta Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Hanun bölgesinde 10 askerin öldüğünü bildirdi. Hamas ayrıca son iki hafta içinde İsrail'e yaklaşık 20 roket fırlattı.

Hamas'ın eleman kazanma çabası ve Sinwar yönetiminde devam eden çatışmalar İsrail için yeni bir zorluk teşkil ediyor. Ordusu Gazze'de örgütü vurdu ama aylardır daha önce militanlardan temizlediği bölgelere dönüp yeni çatışmalarda militanları tekrar karşısına almak zorunda kalıyor. Bu döngü, İsrail askerlerini yoran ve Gazze'de hala rehin tutulan kişileri tehlikeye atmaya devam eden bir savaşı sona erdirmenin zorluğuna işaret ediyor.

İsrail Savunma Kuvvetleri'nden emekli Tuğgeneral Amir Avivi, “Hamas'ın kendini yeniden inşa etme hızının, IDF'nin onları yok etme hızından daha yüksek olduğu bir durumdayız” dedi. “Muhammed Sinvar her şeyi yönetiyor.”

Muhammed Sinwar'ın 50 yaşlarında olduğuna inanılıyor ve uzun zamandır kendisinden 10 yaş büyük olan ağabeyine yakın olduğu düşünülüyor. Yahya Sinwar gibi o da erken yaşta Hamas'a katıldı ve hareketin silahlı kanadının lideri Muhammed Deif'e yakın olduğu düşünülüyordu.

Yirmi yıldan fazla bir süreyi İsrail hapishanesinde geçiren kardeşinin aksine Muhammed, İsrail hapishanesinde önemli bir süre geçirmedi ve İsrail'in güvenlik kurumları tarafından daha az tanınıyor. Arap yetkililere göre büyük ölçüde perde arkasında faaliyet göstermiş ve bu yüzden kendisine “Gölge” lakabı takılmış.

Gazze'deki savaşı yöneten Güney Komutanlığı'ndan üst düzey bir İsrailli yetkili “Onu bulmak için çok çalışıyoruz” dedi.

İsrailli yetkililere göre Muhammed Sinwar 2006 yılında bir İsrail askerinin kaçırılmasından sorumlu kişilerden biriydi ve bu olay beş yıl sonra kardeşinin esir takasıyla serbest bırakılmasına neden oldu. 

Militanlar üzerine çalışan siyasi analistlere göre Yahya Sinvar, Deif ve Deif'in yardımcısının ölmesiyle birlikte Muhammed Sinvar, Gazze'nin kuzeyindeki askeri lider İzzeddin Haddad ile birlikte Hamas'ın Gazze'deki en üst düzey komutanı haline geldi. 

Savaştan önce İsrail, Hamas'ın 24 tabur halinde düzenlenmiş 30.000 kadar savaşçısı olduğunu ve bunların gevşek bir şekilde devlet ordusuna benzeyen bir yapıda olduğunu düşünüyordu. İsrail ordusu şimdi bu organize yapıyı yok ettiğini ve yaklaşık 17,000 savaşçıyı öldürdüğünü, binlercesini de gözaltına aldığını söylüyor.

İsrailli ve Arap yetkililerin Gazze Şeridi'nin büyük bölümünü hala kontrol ettiğini söylediği Hamas ise ne kadar savaşçı kaybettiğini açıklamadı. Hamas'a yeni katılanların sayısı da belirsizliğini koruyor. 

İsrail ordusu Hamas'ın son birkaç ay içinde yüzlerce kişiyi silah altına aldığını ve silah altına almaların başta kuzey olmak üzere tüm Gazze'de gerçekleştiğini söylüyor. Arap yetkililer ise İsrail'in kendilerine bu sayının binlerle ifade edilebileceğini söylediğini belirtiyor. 

Yeni savaşçılar deneyimsiz olsalar da, sadece birkaç savaşçıdan oluşan küçük hücreler halinde vur-kaç saldırıları düzenliyorlar. Çok az askeri eğitim gerektiren silahlar ve tanksavar kullanıyorlar. 

Hamas'ın silahlı kanadı tarafından internette yayınlanan videolar, örgütün şu anda Gazze'nin kuzeyinde nasıl savaştığını gösteriyor. Geçen yılın sonlarına ait bir videoda dört savaşçı bir tankın üzerine sürünerek yaklaşıyor ve aracın patlamasına neden olan bir düzenek yerleştiriyor. Bir başka videoda ise bir Hamas militanı bombalanmış bir binanın enkazı arasında ilerliyor ve ardından bir tanka roket güdümlü el bombası fırlatıyor. 

Bir zamanlar Filistin yaşamının hareketli bir merkezi olan Gazze Şeridi, savaş öncesi iki milyondan fazla olan nüfusun çoğunun sahil boyunca çadırlardan ve diğer derme çatma konutlardan oluşan bir kampa sıkışmasıyla enkaza dönüşmüş durumda. 

Gazze'de hala tutulan rehinelerin çoğunu serbest bırakacak bir ateşkese varmak için aylardır süren çabalar, İsrail'in bir duraklamadan sonra savaşa devam edebilme talebi de dahil olmak üzere konulardaki derin anlaşmazlıklar nedeniyle sonuçsuz kaldı. 

Görüşmelere aracılık eden Arap yetkililere göre Muhammed Sinvar, Hamas'ın hayatta kalmasını sağlayacak kalıcı bir ateşkes konusunda en az büyük kardeşi kadar inatçı olduğunu kanıtladı. 

Muhammed Sinvar geçen yılın sonlarında arabuluculara gönderdiği ve The Wall Street Journal ile paylaşılan bir mesajında “Hamas kendi şartlarını dikte edebilecek çok güçlü bir konumda” diyordu. Bir başka mesajında da şöyle yazmıştı: “Eğer tüm Gazzelilerin acılarını sona erdirecek, kanlarını ve fedakarlıklarını haklı çıkaracak kapsamlı bir anlaşma olmazsa Hamas mücadelesini sürdürecektir.” 

İsrail, şeride güvenlik koridorları açarak ve Mısır ile Gazze arasındaki 9 mil uzunluğundaki sınırın kontrolünü ele geçirerek Hamas'ın silah kaçakçılığı yapmasını engellemeye çalışıyor. Ancak hareketin savaştan önce büyük bir silah stoku vardı ve roket atmaya devam edebiliyordu. 

İsrail'in Hamas'ın kökünü kazımaktaki zorluğu, örgütün Gazze'de ve yurtdışında birçok üst düzey liderini öldürmedeki başarısı ve Lübnan'da Hizbullah'ı yenilgiye uğratmasıyla tezat oluşturuyor. İsrail, İran destekli milislerin neredeyse her gün İsrail'e roket atarak savaşta Hamas'a yardım etmesinin ardından Hizbullah'ı ateşkese uymaya zorladı ve bu da çatışmaları hafifletti. 

ABD'nin İsrail Büyükelçisi Jack Lew 10 Ocak'ta yaptığı açıklamada ABD'nin uzun zamandır Hamas'ın yok edilmesini hedef olarak belirlemenin hata olduğunu düşündüğünü söyledi. ABD, İsrail'i savaştan sonra Gazze Şeridi'ni yönetmek için bir plan hazırlamaya zorluyor, böylece Hamas'ın sıkıştırılması mümkün olacak.

İsrail'in güvenlik kurumlarındaki pek çok kişi aynı fikirde. Hükümetin, Hamas'ın şeridin bazı bölümleri üzerindeki kontrolüne karşı koyabilecek yeni bir yönetim oluşturmasını istiyorlar ve Filistin Yönetimi'ni tek gerçekçi seçenek olarak görüyorlar.

Netanyahu işgal altındaki Batı Şeria'nın bir bölümünü yöneten Filistin Yönetimi'nin bir rol üstlenmesine karşı çıkıyor. Arap devletleri gibi diğer aktörler de Hamas askeri bir tehdit olmaya devam ederken Gazze'nin kontrolünü ele geçirmeye isteksiz görünüyor. 

Tel Aviv merkezli düşünce kuruluşu Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nden Yoel Guzansky “Hamas çok büyük bir darbe aldı ama hala orada” dedi. “Adam toplayacaklar, yeniden silahlanacaklar.”

YAZARLAR : Summer Said, Anat Peled ve Rory Jones

KAYNAK: https://www.wsj.com/