Doğu Ukrayna'da Rusya'ya gönüllü ajanlık yapan bir Amerikalı


 

Rusya hayranı bir Amerikan vatandaşının bir çok engeli aşarak bir şekilde Rusya lehine gönüllü ajanlık yapmayı başarmasının hikayesi. Kendisinin Eylemleri aşırı görünse de Daniel Martindale'in Rusya'yı yolunu kaybettiğine inandığı Batı dünyasından bir sığınak olarak görmesi, bazı Amerikalı aşırı muhafazakarlar arasındaki değişimin altını çiziyor.

 

WSJ tarafından yayınlanan bu gönüllü ajanın hikayesini okuyucularımız için tercüme ettik.

 

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Şubat 2022'deki işgalin ilk saatlerinde Rus birlikleri Ukrayna sınırından akın ederken, Daniel Martindale Kiev'e doğru pedal çeviriyor, yanında erzak ve bir sır taşıyordu.

 

Indiana'da yaşayan 31 yaşındaki kızıl sakallı Martindale, hurdaya çıkmış bir dağ bisikletine binerek cephedeki Rus birliklerine hizmet vermeyi planlıyordu.

 

İlk başta fazla uzağa gidemedi. Kiev'de alarma geçen Ukraynalı güvenlik görevlileri bu sıra dışı ziyaretçiyi gözaltına aldı ve ancak sabotajcı olmadığına karar verdikten sonra ertesi sabah doğuya doğru yola devam etmesine izin verdi.

 

Bu, kendini Hıristiyan misyoneri olarak tanımlayan kişi için casusluk ve ihanete doğru yüksek riskli bir inişin başlangıcıydı. Bu yolculuk Martindale'i iki yıldan uzun bir süre Ukrayna'nın doğusunda gizli görevde çalıştıktan sonra Moskova'ya getirecek ve gizlice Ukrayna birliklerine ve sınır kasabalarına Rus saldırılarını haber verecekti.

 

Martindale için Rusya, kendi ülkesinin terk ettiğine inandığı geleneksel değerleri sembolize ediyordu. The Wall Street Journal'a verdiği bir röportajda "Üçüncü Dünya Savaşı başlarsa Rusya'da olmak istediğimi fark ettim" dedi. "Yanlış tarafta savaşıyor olma ihtimalimin olmasını istemedim."

 

Eylemleri aşırı olsa da, Martindale'in Rusya'yı yolunu kaybettiğine inandığı Batı dünyasından bir sığınak olarak görmesi, bazı Amerikalı aşırı muhafazakarlar arasındaki değişimin altını çiziyor. Bir zamanlar Rusya'yı kaosu ve ahlaksızlığı nedeniyle alaya alan bu çevreler, şimdi Rusya'yı ABD ve müttefiklerine karşı çıkmaya istekli tek büyük güç olarak idealize ederken, Batı'nın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i Ukrayna'ya saldırması için kışkırttığını savunuyorlar. 

 

Bu dünya görüşü, Trump yönetiminin Salı günü Riyad'da Rusya ile ikili görüşmelere başlaması, Moskova'nın üç yıldır süren diplomatik izolasyonuna dramatik bir son vermesi ve Ukrayna ile arasının açılmasıyla bu hafta uç noktalara taşındı. Başkan Trump düzenlediği basın toplantısında Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'yi savaşı başlatmakla ve bir barış anlaşması yapmamakla suçladı.

 

Zelenskiy, Trump'ın Rus propaganda söylemini papağan gibi tekrarladığını söyleyince, Trump sosyal medyada mevkidaşını ülkesinin ABD yardımlarını çalan bir "diktatör" olarak nitelendirdi. Beyaz Saray'ın Rusya'yı barış için bir ortak olarak gösteren bu geri dönüşü aşırı sağcı medya kanallarında coşkuyla karşılandı.

 

Putin'in el uzatması

 

Moskova son yıllarda Martindale gibi Batılı muhafazakârları yetiştirerek kendi ülkelerinden hoşnut olmayan Amerikalılara kendisini ideolojik bir müttefik olarak sundu.

 

Ağustos ayında Putin, ülkelerindeki "yıkıcı neoliberal ideolojik gündeme" karşı çıkan ve "geleneksel Rus manevi ve ahlaki değerlerini" paylaşan herkes için geçici ikamet vizesi oluşturdu. Rus devlet istatistiklerine göre, 2022 yılının başından bu yana yaklaşık 5.000 Batılı ülkede geçici ikamet izni aldı ve bu sayı önceki on yıllara göre keskin bir artış gösterdi. 

 

Yeni bir hayata giden yolu açmaya yardımcı olmak ve ülkeye göç eden Batılı aileleri tanıtmak amacıyla yeni bir "Rusya'ya Hoş Geldiniz" ofisi kuruldu. Bu çabaya, 2018 yılında ABD federal mahkemesinde kayıtsız yabancı ajan olarak hareket etmekten mahkum edilen Rus parlamenter Maria Butina başkanlık ediyor. 

 

2022'de Rusya'ya taşınan ve eşi ve dört çocuğuyla Moskova'da yaşayan Floridalı YouTuber Joseph Rose, "Bu dünyada 1950'lerin Amerika'sına dair en iyi vizyonunuz gibi geleneksel aile değerlerini yaşayabileceğiniz bir yer var" dedi. "O yer şu anda var ve burada, Rusya'da."

 

'Ev Hasreti'

 

Daniel Martindale, New York ve Indiana'daki çiftliklerde traktör sürerek büyüdü.  Anne ve babası Jim ve Sandy, ülkeyi "kirlettiğine" inandıkları politikalar nedeniyle yedi çocuklarına ABD hükümetine karşı derin bir şüphe aşıladılar. Dan kardeşleriyle birlikte evde eğitim gördü ve derslere dua ederek başladı. 

 

Jim Martindale'in Kuzey Kore'den gelen mültecilere yardım eden bir Hıristiyan misyoner grubuyla çalışmaya başlamasının ardından aile 2001 yılında Çin'in kırsal kesimine taşındı. Kuzey Kore ve Rusya arasında kalan Hunchun şehri yakınlarında mültecileri istihdam etmek için bir mandıra inşa etme işine girdiğini söyledi. 

 

Çin'de yaşamak, Amerikalı ailenin bir yandan toprakla uğraşırken bir yandan da İlahi Müjde'yi duyurmaya olan ilgisini sürdürmesini sağladı; bu yaşamı " piyasa evangelizmi" olarak adlandırıyorlar.

 

Rus askeri istihbarat subayı olduğunu söyleyen bir komşularıyla arkadaş oldular. Eski casus ve eşi Martindale'leri sınırdan geçirerek Rusya'nın Uzak Doğu bölgesine götürdüler ve ülkenin Hıristiyan değerlerine verdiği sözde desteği ve tarımının saflığını övdüler. 

 

Amerikalı aileye liman kenti Vladivostok yakınlarında, dönümünün 25 sente kiralanabileceğini söyledikleri geniş arazilere sahip terk edilmiş kolektif çiftlikleri gösterdiler. Bu deneyim Dan Martindale'de Rusya'ya karşı derin bir ilgi uyandırdı. 

 

Aile Indiana'ya döndükten sonra bile, "kalbi Rusya'daydı" diyor babası. "Amacı orada yaşamak, iyi bir Rus kadınla evlenmek ve çiftçilik yapmaktı."

 

Martindale, 11 Eylül terör saldırılarından Washington'ın sorumlu olduğunu iddia eden 2005 yapımı "Loose Change" belgeselini izlerken bir dönüşüm geçirdiğini söylüyor. ABD'nin Afganistan ve Irak'taki savaşları onu ülkesine karşı daha da hayal kırıklığına uğratmış.

 

Daha sonra bir blog yazısında "Washington benim düşmanım" diye yazdı. "2001'den beri kendi vatandaşlarıyla kelimenin tam anlamıyla savaş halindeler."

 

Makine mühendisliği okudu ve babasıyla birlikte çiftlik ekipmanları satarak çalıştı. Dan, yıllarca para biriktirdikten sonra uzun zamandır hayalini kurduğu adımı attı ve 2018'de Rusya'ya taşındı. Uzak Doğu'ya döndüğünde Vladivostok'ta Rusça eğitimi aldı ve boş zamanlarında İngilizce öğretmenliği yaptı.

 

Dört yıl önce Kremlin Kırım'ı ilhak etmiş ve Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesinde savaşı körüklemişti. Sekiz zaman dilimi uzakta olan Martindale kendini yerel yaşama kaptırdı.

 

Babasına göre, Martindale'in kalışından bir yıl sonra, Rus yetkililer yabancı öğrenciler için çalışma yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle onu sınır dışı etti ve beş yıl boyunca geri dönmesini yasakladı. Martindale, "Bu gerçekten yürek parçalayıcıydı," diyor. 

 

Geri dönmenin bir yolunu bulmak için çaresiz kalan Martindale, 2020 yılında Belarus'ta bir veterinerlik okuluna kaydolmuş ancak Minsk'teki bir havaalanında yetkililer tarafından geri çevrilmiş. Bunun üzerine Polonya'nın güneyine taşındı, İngilizce öğretmenliği yaptı ve Covid-19 salgını sırasında rahiplerin daveti üzerine bir kilisede yaşadı. 

 

Yıllar sonra bir blogda "ABD'yi değil, Rusya'yı" özlediğini yazdı. Rus birlikleri 2022'nin başlarında Ukrayna sınırına yığınak yaptığında harekete geçmeye karar verdi. 

 

Karşıya geçmek

 

Krakow yakınlarında bir çöp yığınında dağ bisikleti bulan Martindale, Şubat 2022'nin başlarında Ukrayna sınırını geçti. Ülkelerinden yaya olarak kaçan ve bazılarının üzerinde sadece kıyafet değişikliği olan Ukraynalıların akınına karşı bisiklet sürdü.

 

Daniel karşılaştığı insanlara bir Hıristiyan misyonunda olduğunu söyledi. Martindale, Ukrayna'nın batı sınırı yakınlarındaki Lviv'den Kiev'e gitmek üzere otostop çekmiş.

 

Araba Ukrayna'nın başkentine yaklaşırken, Rusya'nın Ukrayna'yı geniş çaplı işgali yeni başlıyordu.

 

Tank birlikleri Belarus'tan güneye doğru akıyordu. Rus saldırı helikopterleri Kiev yakınlarındaki bir askeri havaalanına komandoları indirdi ve havaalanının kontrolü için bir savaşın fitilini ateşledi. Paraşütçüler başkentin dış mahallelerine atladı ve Ukrayna güçleri onları yok etti. Moskova'da askeri komutanlar Kiev'i ele geçirme planlarının çöküşünü izleyerek uzun sürecek bir savaşın habercisi oldular.

 

Martindale, Ukraynalı askerleri teslim olmaya ikna etmek amacıyla Telegram mesajlaşma uygulamasındaki bir hesap üzerinden Rus güçleriyle telefonla temasa geçti.

 

Bir röportajında "Onlardan Rus askerleriyle buluşmak için bir fırsat istedim" dedi. "Beni daha doğuya gitmem için cesaretlendirdiler. Ben de öyle yaptım."

 

Geceleri, Ukrayna hava savunma bataryaları gelen bombardımanlara füzeler fırlatarak konutların üzerine enkaz yağdırdı ve onları ateşe verdi. Sivil kayıplar arttı. Martindale gündüzleri bisikletiyle doğuya doğru pedal çeviriyor, soğuğa karşı birkaç mont ve pantolon giyiyor ve gelecekteki ev sahipleriyle paylaşmak üzere ev yapımı fıstık ezmesi ikramları taşıyordu.

 

Yolda Rusça sosyal medya paylaşımlarını okudu ve yoluna çıkan yerel halkla konuştu. Martindale, ABD'nin Ukrayna'nın Rusya'dan ayrılmasını finanse ettiğine ve Kiev'in ayrılıkçı bölgelerine boyun eğdirmeye hakkı olmadığına inanmaya başladı. 

 

"Washington Rus halkını kızdırmak için elinden gelen her düğmeye basıyor," diye yazdı daha sonra.

 

Martindale, Rusya'nın Ukraynalı sivillere karşı işlediği vahşete dair kanıtların artmasını gerekçe göstererek Kremlin'in "icabına bakılması gereken suçlularla uğraştığını" söyledi.

 

Bisiklet, tren ve araba ile yaklaşık iki ay süren bir yolculuğun ardından Ukrayna'nın doğusuna vardı. Martindale Rus kontrolündeki topraklara her zamankinden daha yakındı, ancak Moskova'ya karşı olan bir ülkenin vatandaşı olarak, savaşta onların tarafına geçmeyi hak etmesi gerekecekti.

 

'Epiphany' adında bir köy

 

Donetsk'in 30 mil batısında Ukrayna kontrolündeki bir köyde tek katlı bir eve taşındı. Ev tuğla ve cüruf bloktan yapılmış, samanla yalıtılmıştı. Martindale, arkadaki küçük bir ahırda tavuk, ördek, keçi ve kaçan Ukraynalıların geride bıraktığı üç inekten oluşan bir hayvanat bahçesi biriktirdi. 

 

Köyün adı Bohoyavlenka, kabaca "aydınlanma" anlamına geliyordu ve Martindale, "o dini anlardan birinde" orada yaşamaya çağrıldığını hissettiğini söyledi.

 

Köy zaman zaman cephe hattına 10 milden daha az bir mesafede, topçu ateşini duyabilecek kadar yakındı. Martindale, bir komşusunun atılmış köpek künyesini geri dönüştürmüş, adını ve kan grubunu kabartmış ve boynundaki zincire takmış. 

 

Bahçesine havuç, tatlı patates ve mısır ekti. Bir köylüden yumurta, diğerinden süt satın aldı. Yakacak odun toplanmasına ve dağıtılmasına ve Rus bombardımanından zarar gören çatıların onarılmasına yardım etti. Martindale'i doğum günü ve bayram kutlamalarına davet eden köylüler onun uluslararası bir savaş gözlemcisi ya da istihbarat toplayan bir paralı asker olduğunu düşünüyorlardı.

 

Çok da haksız sayılmazlardı. 

 

Martindale, bir tugay komuta ve kontrol merkezinin yeri de dahil olmak üzere Ukrayna birliklerinin hareketlerini ve pozisyonlarını takip ediyor ve bu bilgileri Rus bağlantılarına iletiyordu. 

 

"Aktardığım istihbaratın yararlı olup olmadığı konusunda net bir fikrim yoktu," diye yazdı daha sonra.

 

Ailesi Indiana'dan tıbbi malzemelerin yanı sıra Ukraynaca ve Rusça dua kitapları da gönderdi. Köyde kilise yoktu ve Sandy Martindale oğluna, inançları uğruna çilelere katlanan Hıristiyanları anlatan "They Knew Their God" adlı kitaptan pasajlar göndererek onu cesaretlendirdi. Oğlu da çiftlik işlerini ve yaşlı komşularına yardım etme çabalarını gösteren videolar gönderdi. 

 

Journal'a verdiği bir röportajda anne ve babasının onun casusluğundan habersiz olduklarını, ancak oğullarının Rusya'nın haklı bir savaş verdiği görüşünü paylaştıklarını söylediler. Jim Martindale, Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın Ukrayna'da "rejim değişikliği düzenlediğine" ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'nin "ücretli bir aktör" olduğuna inandığını söyledi. 

 

Geceleri evinde yalnız olan Martindale, Rus devlet televizyonundaki haberleri izliyor ve Ukrayna'ya karşı savaşa yardım etmesi ve Rus birliklerini koruması için yüksek sesle dua ediyordu. 

 

Bir tabur Ukraynalı asker Bohoyavlenka'da konakladığında, bir çift sağlık görevlisi Martindale'in yanına taşınarak casusluğunu ve bağlılığını gizleme becerisini test etti. 

 

"Rus benliğimin bir süreliğine ölmesi ve gömülmesi gerekiyordu," diye yazdı daha sonra. "Her kelimeme ve yüz ifademe dikkat etmek zorundaydım." 

 

Akşamları, zamanla ihtiyatları azalan sağlık görevlileriyle birlikte Ukraynaca Tanrı'nın Duası'nı okudu.

 

Martindale, "Bana Rus istihbaratının işine yarayacak şeyler söylemek gibi kötü bir alışkanlıkları vardı," diye yazıyor.

 

Vuhledar köyü için uzun süren mücadele 2022 ortalarında başladı ve daha sonra GRAD füzeleri tarafından defalarca vurulan Bohoyavlenka'ya sıçradı. Patlamalar Martindale'in evini sarsmış ve onu gecenin bir yarısı uyandırmış. Martindale yakınlarındaki bir okulun doğrudan vurulması sonucu çok sayıda asker öldü.

 

Ukraynalılar karşılık verdiğinde, ABD tarafından tedarik edilen toplarla Rus mevzilerini vurdular ve Martindale'i çileden çıkardılar.

 

Martindale, "Ukrayna ordusunun yaptığı şey, Rus askerlerini öldürmek, hoş değildi," dedi. "Ama bunun benim ülkemden gelmiş olması durumu daha da acı hale getiriyordu."

 

Martindale, ABD yapımı Ukrayna toplarından birine karşı kullanmak niyetiyle ev yapımı bir bomba inşa ederek karşılık verdi. Ancak Ukrayna'nın ateş mevzilerinden topladığı patlayıcıları kullanarak parçaları bir araya getirmeye çalışırken evinde yangın çıktı. Köyün itfaiye ekibi yardımına koştu ve yangını söndürdü. 

 

Bohoyavlenka'da kaldığı süre uzadıkça daha fazla şüphe uyandırmaya başladı. Bir öğleden sonra elinde tüfekle Martindale'in evine gelen heyecanlı bir Ukraynalı asker, Amerikalı'nın Rus güçlerinin askeri mevzilere saldırı düzenlemesine yardım ettiğini iddia etti. Martindale'in komşuları onu savunarak "hayatımı kurtardılar" diye yazdı daha sonra.

 

İki yıl boyunca Rus idarecilerine istihbarat gönderdikten sonra Martindale'in telefonu geçen yaz arızalandı. Bağlantıları ona bir drone'dan yeni bir tane attılar.

 

Indiana'daki ailesi, cephe hattı Martindale'in köyüne yaklaşırken savaşın gidişatını internetten izledi. Babasına göre kardeşi Christian "Rusya'ya gidemedi ama görünen o ki Rusya ona geliyor" diye şaka yaptı.

 

Geçen sonbaharda ilerleyen Rus birlikleri köye yaklaşırken Bohoyavlenka sakinlerinin tahliyesine yardım ettikten sonra geride kaldı. Ekim ayı sonlarında tahliye için hazırlık yapması yönünde bir mesaj aldı.

 

Hayvanlarını serbest bıraktı ve Ruslara evinin fotoğrafını gönderdi. Onların talimatlarına uyarak bodrum katına kapandı, konserve et ve kuru ekmekle yaşadı.

 

Dört gün sonra Rus birlikleri Bohoyavlenka'ya akın etti ve Martindale birinin adını seslendiğini duydu. Bodrumdan çıktığında bahçesinde Rus askerlerini buldu. 

 

Onu köyden çıkarıp Rusların kontrolündeki bölgeye götürdüler.

 

Yeni bir hayat

 

Martindale, eskort eşliğinde güneydoğu yönünde Rusya'nın güneyindeki Rostov-on-Don şehrine doğru ilerlediğini ve yalan makinesi testine girmeden önce geceyi bir otelde geçirdiğini söyledi. Kendisini bir esir gibi hissettiğini, Ukrayna'da gözaltında tutulan yüksek değerli bir Rus esirle takas edilecek biri olduğunu söyledi.

 

"Buna hazırlıklıydım," dedi. "Bu tür bir son." 

 

Akıl hocaları Martindale'i yerini paylaşmayı reddettiği bir apartman dairesine yerleştirdiler. Kasım ayı başlarında Moskova'ya gönderildi ve bir arabanın penceresinden başkentin görüntülerini yakaladı.

 

Orada düzenlenen bir basın toplantısında bir devlet medyası temsilcisi Martindale'i gazetecilere tanıtarak Kremlin için çalışan bir casus olduğunu doğruladı. Hırpalanmış ve yanmış ABD pasaportunu havaya kaldıran Martindale, "dün" onu bir Rus pasaportuyla değiştirmeye hazır olduğunu söyledi. 

 

Ailesi olayı bir YouTube yayın kanalından izledi. Bu, Bohoyavlenka'dan ayrıldığından beri onu ilk görüşleriydi. Daniel'in Rusya için casusluk yaptığından haberleri yoktu ama yine de şaşırmadılar. Jim Martindale, "Yıllar önce bize amacının hayatını Rusya'da sürdürmek olduğunu açıklamıştı," diyor.

 

Onun ABD hükümetine yönelik karanlık ve şüpheci bakış açısını ve ABD istihbarat servislerinin desteği olmadan Ukrayna'nın var olamayacağına dair inancını paylaştıklarını söylüyorlar. Babası "Ukraynalı diye bir şey yok" diyor.

 

Martindale savaşa ve savaştaki rolüne ilişkin görüşlerini "Shepherd at War" adı altında sosyal medya kanallarında paylaşıyor. Barış görüşmeleri devam ederken Trump'ın Ukrayna'ya yeterince sert davranmayacağından endişe ediyor. "Kiev'e diz çöktürülmeli" diye yazdı 16 Şubat'ta. "Eğer Washington bir anlaşma istiyorsa, Kiev'deki suçluları toplasın ve yargılanmaları için Moskova'ya götürsün." 

 

Ancak Rusya'nın Uzak Doğu'suna dönme ve bir çiftlikte yaşama hayali Martindale'i şimdiye kadar yakalayamadı. Rus vatandaşlığı için başvurmasına olanak tanıyan geçici siyasi sığınma hakkı elde etmiş olsa da, kendisine kararın iki yıl sürebileceğinin söylendiğini belirtti.

 

Şimdilik bir güvenlik görevlisinin yakın takibi altında yaşadığını ve nereye gidip nereye gidemeyeceğinin kendisine söylendiğini belirtti. "%100 özgür bir adam değilim," dedi.

 

Brett Forrest'a brett.forrest@wsj.com adresinden ve Vera Bergengruen'e vera.bergengruen@wsj.com adresinden yazabilirsiniz.

 

KAYNAK: The American Who Went Undercover in Ukraine—for Moscow - WSJ

Özet
:
Rusya hayranı bir Amerikan vatandaşının bir çok engeli aşarak bir şekilde Rusya lehine gönüllü ajanlık yapmayı başarmasının hikayesi. Kendisinin Eylemleri aşırı görünse de Daniel Martindale'in Rusya'yı yolunu kaybettiğine inandığı Batı dünyasından bir sığınak olarak görmesi, bazı Amerikalı aşırı muhafazakarlar arasındaki değişimin altını çiziyor.
Resim
Türkçe
X