El-Kassam Tugayları komutanı Muhammed Deif kimdir
İsrail Cumartesi (12.07.2024) sabahı Gazze Şeridi'nin güneyinde büyük bir hava saldırısı düzenledi ve Hamas'ın askeri kanadının komutanı Muhammed Deif'in yanı sıra Hamas'ın Han Yunus Tugayı komutanını da hedef aldığını açıkladı. Hamas onlarca kişinin öldürüldüğünü açıklarken, Deif'in akıbeti öğleden sonra itibariyle bilinmiyordu.
Bu, İsrail'in İzzeddin El Kassam Tugayları olarak bilinen grubun küçük bir askeri gruptan önemli bir paramiliter güce dönüşmesinde kilit rol oynayan silahlı kanadının liderini ortadan kaldırmaya yönelik sekizinci girişimiydi. Deif, 2001-2021 yılları arasında, ikisinde ciddi şekilde yaralanmasına rağmen, hayatına yönelik birçok girişimden kaçmayı ve hayatta kalmayı başardı ve İsrail'in zorlu güvenlik aygıtlarını bu kadar uzun süre boşa çıkarma yeteneği, onu İsrailliler için olduğu kadar Filistinliler için de efsanevi bir figür haline getirdi.
Deif, Hamas'ın Gazze lideri Yahya Sinvar ile birlikte, binlerce Hamas savaşçısının sınırı geçerek İsrail'in iddiasına göre 1.200 kişiyi öldürdüğü ve 251 kişiyi Gazze'ye rehin götürdüğü 7 Ekim saldırısının mimarlarından biriydi. 1990'larda ve 2000'lerin başında birçok otobüs bombalama eylemi de dahil olmak üzere çok sayıda eylemin planlanması ve icrasında yer aldığı için 1995'ten bu yana İsrail'in en çok arananlar listesinin başında yer alıyordu.
İsrail'in kendi 11 Eylül'ü olarak adlandırdığı olayın arkasındaki isimlerden biri olarak değerlendirilen Hamas'ın askeri lideri Muhammed Deif, nadiren konuşan ve kamuoyunun karşısına hiç çıkmayan, İsrail'in en az yedi suikast girişiminden sağ kurtulan zor bir figür.
İsrail ordusu, Deif'in Cumartesi günü Gazze'nin Han Yunus kentine düzenlenen bir İsrail saldırısının hedefi olduğunu söyledi. Bir güvenlik yetkilisi, Deif'in öldürülüp öldürülmediğinin belli olmadığını söyledi.
İsrail'in Gazze'ye giriştiği soykırım harekâtından bu yana geçen aylarda Deif'in üst düzey meslektaşlarıyla birlikte Gazze'deki tünellerden ve arka sokaklardan askeri operasyonları yönettiği düşünülüyor.
Hamas saflarında 30 yıl boyunca yükselen Deif, örgütün tünel ağını ve bomba yapım uzmanlığını geliştirdi. Onlarca yıldır İsrail'in en çok arananlar listesinin başında yer alan Deif, intihar saldırılarında onlarca İsraillinin ölümünden bizzat sorumlu tutuluyor.
İsrail Ordusuna göre Deif'i ortadan kaldırmaya yönelik bilinen son iki girişim, Mayıs 2021'de İsrail'in Gazze'ye düzenlediği 'Surların Muhafızı' Operasyonu olarak bilinen 11 günlük bir saldırıya giriştiği sırada gerçekleşti. 2021'den önce İsrail, 2014'te Gazze'ye saldırısı sırasında Deif'i öldürmeye çalışmış ancak kıl payı kurtulmuş, onun yerine yakın aile üyelerini öldürmüştü. Diğer suikast girişimleri 2001, 2002, 2003 ve 2006 yıllarında gerçekleşmiş olup, sonuncusunun daha önce bacaklarını kaybetmesiyle sonuçlandığına inanılıyordu.
Aksa Tufanı
O ve Gazze'deki diğer iki Hamas lideri, İsrail'in 75 yıllık tarihindeki en kanlı saldırıda, İsrail rakamlarına göre 1.200 kişinin öldüğü ve 250'den fazla kişinin rehin alındığı 7 Ekim baskınını planlayan üç kişilik bir askeri konsey oluşturdu.
Saldırının ardından Başbakan Benjamin Netanyahu'nun hükümeti bu üç kişiyi öldürme sözü verdi: Hamas'ın Gazze'deki lideri Yahya Sinvar, askeri kanadın başı Deif ve Mart ayında İsrail tarafından öldürüldüğü bildirilen yardımcısı Mervan İsa.
Hamas 7 Ekim'de binlerce roket atarken yayınlanan bir ses kaydında Deif baskını "El Aksa Tufanı" olarak adlandırdı ve saldırının İsrail'in Kudüs'teki El Aksa Camii'ne düzenlediği baskınların intikamı olduğu mesajını verdi. Hamas'a yakın bir kaynak, Deif'in operasyonu Mayıs 2021'de, İslam'ın en kutsal üçüncü mekânına yapılan ve Arap ve Müslüman dünyasını öfkelendiren baskının ardından planlamaya başladığını söyledi.
Kaynak, "İsrail'in Ramazan ayında Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlediği, ibadet edenleri dövdüğü, onlara saldırdığı, yaşlı ve genç erkekleri camiden dışarı sürüklediği sahneler ve görüntüler bunu tetikledi" dedi. "Tüm bunlar öfkeyi körükledi ve ateşledi."
İsrail o dönemde Filistinlileri Kudüs'te şiddeti kışkırtmaya çalışmakla suçlamıştı. Filistinliler bu iddiayı reddetti.
Mescid-i Aksa yerleşkesi, Müslümanlar tarafından Harem-i Şerif ya da Kutsal Mabet, Yahudiler tarafından ise Tapınak Dağı olarak bilinen Eski Şehir platosunun tepesinde yer alıyor. Kudüs'te egemenlik ve din konularında uzun süredir şiddetin parlama noktası olan cami yerleşkesine yapılan baskın, o yıl İsrail ile Hamas arasında 11 gün süren çatışmaların başlamasına neden oldu.
El Aksa öfkesi
Deif'in sadece üç fotoğrafı var: 20'li yaşlarında bir fotoğrafı, maskeli bir fotoğrafı ve 7 Ekim'de ses kaydı yayınlanırken kullanılan gölge fotoğrafı.
58 yaşındaki Deif nadiren konuşuyor ve asla kamuoyu önüne çıkmıyor. Dolayısıyla Hamas'ın televizyon kanalı o gün konuşma yapacağını duyurduğunda Filistinliler önemli bir şey olduğunu anladılar.
Deif birr kayıtta şunları söylüyor: "Bugün El Aksa'nın öfkesi, halkımızın ve ulusumuzun öfkesi patlıyor. Mücahitlerimize (savaşçılarımıza) sesleniyorum, bugün bu suçlunun zamanının dolduğunu anlamasını sağlama günüdür"
Amerika Birleşik Devletleri ve diğer Batılı ülkeler kendi halkının kurtuluşu için mücadele verirken İsrail'in varlığını tanımayı reddeden Hamas'ı terör örgütü olarak tanımlıyor.
Hamas'a yakın bir kaynak, 7 Ekim saldırısını hazırlama kararının Hamas'ın El Kassam Tugayları olarak bilinen silahlı kanadını yöneten Deyf ve Sinvar tarafından ortaklaşa alındığını, ancak mimarın Deyf olduğunun açık olduğunu söyledi.
"İki beyin var ama bir üst akıl var" diyen kaynak, operasyonla ilgili bilgilerin sadece bir avuç Hamas lideri tarafından bilindiğini de sözlerine ekledi.
İsrailli bir güvenlik kaynağı Deif'in saldırının planlama ve operasyonel yönleriyle doğrudan ilgilendiğini söyledi. Deif tarafından tasarlanan plan uzun süreli bir aldatma çabası içeriyordu. İsrail, ezeli düşmanı İran'ın müttefiki olan Hamas'ın bir çatışma başlatmakla ilgilenmediğine ve bunun yerine 2007'de iktidarı ele geçirdiği Gazze'de ekonomik kalkınmaya odaklandığına inandırıldı.
Ancak Hamas'a yakın bir kaynak, İsrail'in Gazzeli işçilere ekonomik teşvikler sağlamaya başladığı sırada, örgütün savaşçılarının genellikle İsrail ordusunun gözleri önünde eğitildiğini ve talim yaptığını söyledi.
Sakin bir ses tonuyla konuşan Deif ses kaydında "Hamas'ın İsrail'i Filistinlilere karşı işlediği suçları durdurması, mahkumları serbest bırakması ve Filistin topraklarını kamulaştırmaktan vazgeçmesi için defalarca uyardığını" söyledi.
"İşgal ordusunun uluslararası yasa ve kararları hiçe sayması, Amerika ve Batı'nın desteği ve uluslararası sessizlik sonucunda tüm bunlara bir son vermeye karar verdik" dedi. Mayıs ayında Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısı saldırı nedeniyle Deif, Sinwar ve Hamas'tan bir başka isim için, İsrail'in verdiği karşılık nedeniyle de Netanyahu ve savunma şefi için tutuklama emri talep ettiğini açıkladı.
İsrail başbakanı operasyonun Hamas'ı ortadan kaldırmayı amaçladığını söylüyor.
Hem İsrail hem de Hamas UCM'nin suçlamalarını reddetti ve farklı suçlamalarla karşı karşıya olmalarına rağmen talebin aynı gün duyurulmasının kendilerini birbirleriyle eşit göstermesine itiraz ettiklerini söyledi.
Gazze sağlık yetkilileri, İsrail'in 7 Ekim'deki baskına verdiği askeri karşılıkta 38,000'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve yerleşim bölgesinin büyük bölümünün enkaza döndüğünü söylüyor.
Hamas'ta onlarca yıl
1948'deki Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra kurulan Han Yunus Mülteci Kampı'nda 1965 yılında Muhammed Masri olarak doğan militan lider, 1987'de başlayan ilk İntifada ya da Filistin ayaklanması sırasında Hamas'a katıldıktan sonra Muhammed Deif olarak tanındı.
Bir Hamas kaynağı, Deif'in 1989 yılında İsrail tarafından tutuklandığını ve yaklaşık 16 ay tutuklu kaldığını söyledi.
Deif, fizik, kimya ve biyoloji okuduğu Gazze'deki İslam Üniversitesi'nden fen bilimleri diplomasına sahip. Üniversitenin eğlence komitesine başkanlık etmiş ve komedilerde sahne almıştı.
Hamas kaynakları Deif'in İsrail'in geçmişteki suikast girişimlerinden birinde bir gözünü kaybettiğini ve bir bacağından ciddi şekilde yaralandığını söyledi. Hamas'ın silahlı kanadını yönetirken hayatta kalması, bazı Filistinliler tarafından bir halk kahramanı olarak görülmesi ile sonuçlanmıştır.
Karısı, 7 aylık oğlu ve 3 yaşındaki kızı 2014 yılında bir İsrail hava saldırısında öldürülmüştü.
İsrail'de uzun yıllar boyunca Deif'in suikast girişimleri nedeniyle ciddi şekilde sakat kaldığı, birden fazla uzvunu kaybetmiş olabileceği ve tekerlekli sandalyeye mahkum olduğu düşünülüyordu. Ancak 2023 yılının sonlarında, savaş sırasında Gazze'de İsrail güçleri tarafından çekilen yeni fotoğraflar Deif'in nispeten sağlam ve işler durumda olduğunu gösterdi.
Tarihsiz fotoğraflarda Deif, kimliği belirsiz bir adamla birlikte açık havada dinlenirken, bir elinde koyu renkli bir sıvıyla dolu plastik bir bardak, diğer elinde ise bir ABD doları tutuyor ve saatine bakıyor gibi görünüyor. Fotoğraflarda Deif'in her iki kolu da görülüyor, ancak bir gözünün olmadığı anlaşılıyor. İki adamın arkasında iki çift ayakkabı görülüyor.
Ynet haber sitesi o dönemde fotoğrafların 2018 yılına ait olduğunu ve muhtemelen bir sosyal etkinlik sırasında çekildiğini bildirdi. Maariv gazetesinde 20 Aralık'ta yer alan bir haberde, Gazze'deki IDF birlikleri tarafından ortaya çıkarılan video kayıtlarında Deif'in hafif topallayarak da olsa yardım almadan yürüdüğünün görüldüğü iddia edildi.
Ynet'e göre İsrailli yetkililer Deif'in hayatına kasteden saldırılar sırasında aldığı yaralar nedeniyle bazen tekerlekli sandalye kullandığına ve Gazze'deki çatışmaların komutasında aktif rol oynadığına inanıyordu.
KAYNAK: https://english.alarabiya.net/ https://www.timesofisrael.com/
