Gazze ateşkes anlaşması İsrail siyasetini sallıyor
İsrail-Hamas rehine/ateşkes anlaşmasıyla ilgili olarak İsrail siyasi sisteminde yaşanan sinir bozucu dram, Bezalel Smotrich liderliğindeki aşırı sağcı Dini Siyonizm partisi etrafında birleşti.
Parti, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın Hamas'ın elindeki rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'deki savaşın sona erdirilmesini öngören bir anlaşmayı zorlamaya karar vermesinden bu yana çalkantılı bir dönem yaşıyor. Bu kargaşayı tetikleyen, aşırı sağcı Itamar Ben-Gvir'in ezeli rakibi Bezalel Smotrich'i anlaşmanın gerçekleşmesi halinde hükümeti devirmek üzere kendisine katılmaya çağıran absürt açıklaması değildi.
Ben-Gvir, tipik bir şekilde, standart ihmalkarlığıyla karışık soytarı tavrını kamuoyuna sergileme fırsatını kaçırmıyor. Salı günü X'te bir video yayınlayarak daha önceki rehine anlaşmalarını kendisinin durdurduğunu söyledi. Bu durum, aylardır sadece zalim(!) Hamas'ın inadı nedeniyle masaya uygulanabilir bir anlaşma konulamadığını iddia eden Başbakan Benjamin Netanyahu'yu utandırdı.
Ben-Gvir'in rehine anlaşmasına karşı çıkacağı ve Smotrich'in kendisine katılması halinde hükümetten ayrılacağı yönündeki açıklaması popülist bir hamledir. Hükümetten gerçekten ayrılmak isteyen herkes bunu kaderini başkalarına bağlamadan bağımsız olarak yapar. Smotrich'in Dini Siyonizm partisinin -özellikle de partinin rehine anlaşmasına ve ilgili tüm yönlerine karşı itirazının ne kadar derin olduğu göz önüne alındığında- hükümetin kaderini belirleyeceğinin farkında.
Ancak Ben-Gvir'in aksine Smotrich, başkalarının sağlam muhakeme ve önem atfettiği saygın bir kabine üyesi: koalisyonun temel direklerinden biri.
Smotrich, partisi içinde Kasım 2023'teki bir önceki rehine anlaşmasını desteklemekten zor kurtuldu. Şimdi kendini hayatının en önemli siyasi ikileminin içinde buluyor.
Kaynaklara göre daha iki gün önce Smotrich anlaşma konusunda Netanyahu ile ortaklığa daha sıcak bakarken, ortaya çıkan anlaşmadaki bazı koşullara ölçülü itirazlarda bulunuyordu. Ancak son günlerde Dindar Siyonistlerin içinde kopan fırtına Maliye Bakanını daha meydan okuyucu bir tutum takınmaya itti.
Ancak hiçbir Dini Siyonist milletvekili anlaşmayı desteklediğini açıkça ifade etmedi. Üst düzey bir kabine üyesi “Hükümet düşse bile anlaşma devam edecek ve büyük olasılıkla da düşmeyecek” dedi. Ben-Gvir ve Smotrich'in tehditlerini yerine getirmeyeceğine uzun zamandır inanan Başbakanlık yetkililerinin mesajı bu gibi görünüyor.
Bazıları Smotrich ve partisine teselli ödülü olarak Batı Şeria'daki yerleşimlerin genişletilmesi ya da belki de pastanın üzerindeki kiraz olan Batı Şeria'nın bir kısmının ilhak edilmesi gibi tatlandırıcıların sunulacağını savundu.
Ancak yeni ABD yönetimindeki kaynaklar sürekli olarak seçilmiş Başkan Trump'ın tamamen farklı bir yöne doğru gittiğinin sinyallerini veriyor: Filistinlilerin bir tür diplomatik karşılık alacağı potansiyel bir Suudi normalleşme anlaşmasına doğru bir gidiş ki bu İsrail aşırı sağının cebinde olduğuna inandığı ilhakın tam tersi bir durum.
Çok geçmeden Trump'ı sonuna kadar destekleyen aşırı sağ, Demokrat yönetimin Netanyahu'ya yaptıramadığı her şeyi yeni başkanın başardığını anlayacak, hem de Trump daha Beyaz Saray'a adımını atmadan.
İsrail'in Doha'ya gönderdiği müzakere ekibi
Aralarındaki önemli farklılıklara rağmen, İsrail koalisyonunun üyelerini birleştiren bir şey var:
Kendisini şirin göstermek için özel ilgi gösterilen Smotrich dışında, Netanyahu kabine üyelerinin çoğunu anlaşmanın nasıl geliştiği konusunda bilgilendirmedi. Sonuç olarak, çoğu bu konudaki ayrıntıları gazetecilerden öğrenmeye çalıştı.
“Bu çılgınca bir şey. Teröristlerin topluca salıverilmesini içeren bir anlaşmaya varmak üzereyiz ve kimse neler olup bittiğini bilmiyor,” dedi üst düzey bir koalisyon üyesi.
Son birkaç günün hikayesi siyasetin derinliklerinin ötesine geçse de, yine de son birkaç günde çıkarılan siyasi dersler var.
Smotrich, partili meslektaşı Rothman'ın radikalizminin sonuçlarının farkına vardı ve kabine üyelerinin geri kalanı da Netanyahu'nun zorbalığının maliyetini anladı.
YAZAR: Ravit Hecht
KAYNAK: https://www.haaretz.com/
