Dünya Sağlık Örgütü (WHO), maymun çiçeği olarak da bilinen MPXV virüsü nedeniyle küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. 

WHO'nun tavsiyesinden bir gün önce Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, maymun çiçeğiyle bağlantılı olarak kıta çapında halk sağlığı acil durumu ilan etmişti.

WHO'ya göre sadece Afrika'da bu yıl virüsle bağlantılı 537 ölüm yaşandı, toplam vaka sayısıysa 15 bin 600'ü geçti. Bu, geçen yıl boyunca kıtada görülen toplam vaka sayısının şimdiden geçildiği anlamına geliyor.

İlk olarak 1950'lerde Orta Afrika'da tespit edilen maymun çiçeği, nadir görülen bir virüs. Çiçek hastalığına benzer bir hastalığa neden oluyor.

Ancak maymun çiçeği görülen kişilerde hastalık daha hafif geçiyor ve uzmanlar bu durumda bulaşma olasılığının daha düşük olduğunu söylüyor.

Virüs genellikle tropik yağmur ormanlarının yakınındaki Batı Afrika ülkelerinde görülüyor. Virüsün, Batı Afrika ve Orta Afrika olmak üzere iki ana türü var.

Batı Afrika'da görülen "Clade II" adlı daha hafif bir mpxv türü, 2022 yılındaki küresel salgına da bu virüs yol açmıştı.

"Clade 1" ise Orta Afrika'da endemik bir tür. "Clade 1b" ise mevcut salgında görülen yeni ve daha şiddetli olan varyant.

Saygın Tıp dergisi The Lancet'te konuyla ilgili yayınlanan bir makalede hastalıkla ilgili şu bilgiler veriliyor:

"Maymun çiçeği, 1958 yılında maymunlarda keşfedilen zoonotik bir hastalıktır. İlk insan vakası 1970 yılında

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde bir çocuktan monkeypox virüsünün (MPXV) izole edilmesiyle

doğrulanmıştır. MPXV insanlarda çiçek hastalığına benzer bir hastalığa neden olur, Ancak çiçek hasalığına

kıyasla 2000 yılından sonra bildirilen vakalar için %0 ila %10 arasında değişen çok daha düşük bir ölüm

oranına sahiptir."

"Semptomlar ateş, lenfadenopati ve döküntü üçlüsüne dayanır ve ensefalit veya yaygın deri ve mukoza

lezyonları gibi komplikasyonlar ile nadiren tanımlanır."

" MPXV'nin iki farklı klası karakterize edilmiştir: Kongo Havzası ve Batı Afrika. Kongo Havzası kladının Batı

Afrika kladından daha yüksek mortalite ile ilişkili olduğu ve insanlar arasında daha sık bulaştığı görülmektedir."

Hastalık Avrupa'ya İspanya'daki LGBT etkinliğinden sonra yayıldı

Raporda 2022'ye kadar hastalığın Avrupa ve ABD'de çok düşük oranlarda görüldüğü ama bu tarihten sonra

vaka sayılarında dramatik artışlarla karşılaşıldığı belirtilirken yapılan incelemeler sonucunda enfekte olmuş

hastaların çoğunun sözde "onur günü" diye anılan bir eşcinsel etkinliğe katılan kişilerden oluştuğunun

anlaşıldığı ifade ediliyor:

"Mayıs 2022'nin başından bu yana, özellikle Avrupa ve ABD'de olmak üzere, geçmişte vaka bildirilmemiş

ülkelerde, endemik bölgelere seyahat etmemiş bireyler arasında 60.000'den fazla maymun çiçeği vakası

bildirilmiştir."

"MPXV'nin enfekte insan veya hayvanların lezyonları, vücut sıvıları ve solunum damlacıkları ile yakın temas

yoluyla yayıldığı bilinmektedir. Bununla birlikte, cinsel aktivite MPXV bulaşmasına neden olabilir."

"İlk raporlar, anal ve genital lezyonları olan MPXV ile enfekte olmuş beklenmedik sayıda hasta olduğunu

göstermektedir; bu da cinsel yolla bulaşma ile ilişkili olabilir. MPXV'nin bir bireyden diğerine - partnerlerle cinsel

ilişki bağlamında - tam olarak nasıl bulaştığını anlamak, hastalıkla ilgili iletişimi uyarlamak ve yayılmasını

kontrol etmeye yardımcı olmak için çok önemlidir."

"20 Mayıs ve 13 Haziran 2022 tarihleri arasında, maymun çiçeği geçirdiği doğrulanmış 50 kişiden 356 klinik

numune alınmıştı. Tüm katılımcılar erkekti, yaş ortalamaları 34'tü (IQR 29-40) ve biri hariç hepsi kendilerini

erkeklerle seks yapan erkekler olarak sınıflandırmışlardı"

Belirtileri nedir?

İlk belirtiler arasında ateş, baş ağrısı, şişlikler, sırt ağrısı ve kas ağrıları yer alıyor.

Ateş düştükten sonra, genellikle yüzde başlayıp vücudun diğer bölgelerine, en yaygın olarak da avuç içlerine

ve ayak tabanlarına yayılan bir döküntü gelişebiliyor.

Aşırı kaşıntı yapan veya ağrılı olabilen döküntüler değişip farklı aşamalardan geçebiliyor ve sonunda kabuk

oluşturup dökülüyor. Bazen döküntüler deride iz bırakabiliyor.

Enfeksiyon genellikle kendiliğinden iyileşiyor ve yaklaşık 14-21 gün sürüyor.

Ciddi vakalarda lezyonlar tüm vücuda, özellikle de ağız, göz ve cinsel organlara yayılabiliyor.

KAYNAK: 1.https://www.bbc.com/

                2. https://www.thelancet.com/