Yeni Şam Valisi'nden İsrail ve ABD ile ilgili açıklamalar
Şam'ın yeni atanan valisi, ABD'yi İsrail ile samimi ilişkiler kurmak için nüfuzunu kullanmaya çağırdı.
NPR ile geniş kapsamlı bir söyleşi yapan 42 yaşındaki Vali Mahir Mervan, Suriye'nin yeni hükümetinin, eski Devlet Başkanı Beşar Esad rejiminin bu ayın başında devrilmesinden bu yana Suriye'deki stratejik askeri tesisleri vuran İsrail ile çatışma arayışında olmadığını söyledi.
Mervan “İsrail'den korkumuz yok ve sorunumuz İsrail'le değil” dedi. “İsrail'in ya da başka bir ülkenin güvenliğini tehdit edecek herhangi bir şeye karışmak istemiyoruz.”
Şam'ın merkezinde, Suriye arabesk tarzında ahşap sandalyeler ve rengarenk boyanmış duvarlarla döşenmiş devasa bir ofiste oturan takım elbiseli ve kravatlı Mervan, NPR ekibini selamladı. Sadece grubun erkek üyeleriyle tokalaştı.
Vali, yeni Suriye hükümeti iktidara geldiğinde İsrail'in bazı “hizipler” nedeniyle endişe duymasının anlaşılabilir olduğunu söyledi.
Mervan, “İsrail başlangıçta korku hissetmiş olabilir,” dedi. “Bu yüzden biraz ilerledi, biraz bombaladı.”
İsrail'in askeri tesislere yönelik saldırılarının yanı sıra Golan Tepeleri'nin bir bölümünü ele geçirmesi de Suriye'de ilhak korkusunu körüklüyor.
Yine de Mervan İsrail'in korkusunu “doğal” olarak nitelendirdi.
Bir ABD heyeti geçen hafta Şam'da Şaraa ile görüştü ve Suriye liderinin başına konan 10 milyon dolarlık ödülün kaldırılacağını açıkladı.
Mervan Washington'a HTŞ'nin mesajını İsrail ile paylaşma çağrısında bulundu. Mervan, “Anlaşmazlık değil barış isteyen bir halk var” dedi.
Konuyla ilgili olarak kamuoyu önünde konuşma yetkisi olmayan bir ABD'li yetkili NPR'ye yaptığı açıklamada ABD'nin HTŞ'nin mesajını ilettiğini ancak Washington'un iki ülkeye de herhangi bir yönde telkinde bulunmadığını söyledi.
NPR'ye yaptığı açıklamada İsrail'in yanıtı netti.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada “İsrail, vatandaşlarının güvenliğini sağlamak için tedbirler alıyor” denildi. “Uluslararası topluma, Suriye'nin yeni iktidarının ülkenin büyük bölümünü zorla ele geçirdiğini hatırlamalarını tavsiye ediyoruz. Demokratik yollarla seçilmemiştir. El Kaide ile uzun süredir devam eden tarihi bağları vardır. Bu sadece İdlib'den Şam'a taşınan aşırılıkçı İslamcı bir rejimdir.”
Açıklamada ayrıca “ABD İsrail'e farklı davranması için baskı yapmamıştır” denildi.
İsrail'deki Tel Aviv Üniversitesi Moshe Dayan Orta Doğu ve Afrika Çalışmaları Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olan Uzi Rabi, Mervan'ın sözlerini NPR'ye değerlendirdi. Rabi, İsrail'in temkinli tepkisinin 7 Ekim 2023'te Hamas öncülüğünde İsrail'e yapılan saldırının ardından barışın uygulanabilirliğine dair “güven kaybını” yansıttığını söyledi. Ancak İsrail'in önümüzdeki aylarda güven arttırıcı önlemler yoluyla yeni Suriye yönetimiyle diyaloğa girebileceğini ve bunun da sınır boyunca güvenlik işbirliği yoluyla ilişkilerin “yarı normalleşmesine” yol açabileceğini öngördü.
Öte yandan İsrail basınına göre Mervan'ın açıklamaları “İsrail ”de kayda değer bir ilgi görmedi. Yedioth Ahronoth'a konuşan İsrailli yetkililer, mevcut güvencelere ilişkin kanıtın El Şaraa ve takipçilerinde yattığını belirterek, ideolojik temellerinin göz ardı edilmemesinin önemini vurguladı.
Ayrıca Şam'daki yeni yönetimden gelen “dostane” mesajların belirsizliğini koruduğuna ve yönetimin gelecekte nasıl bir yol izleyeceğinin belirsiz olduğuna dikkat çektiler.
Suriye Kurtuluş Cephesi lideri Fahd al-Masri daha önce İsrail gazetesi Maariv'e verdiği demeçte “İsrail ile savaş istemiyoruz” demişti.
Aynı bağlamda, İsrailli i24NEWS internet sitesinin Arap işleri analisti Baruch Yedid, “Suriye'nin eski müftü yardımcısı” olarak tanımladığı Abdul Celil el Said'in Suriye ile “İsrail” arasındaki ilişkilerin geleceği konusunda iyimser olduğunu ifade ettiğini aktardı.
“Eğer 'Hey, her şey yolunda' diyecekseniz aptal gibi görünebilirsiniz. Barış masada. Hadi bunu yapalım,” dedi Rabi. “Bunu zaman gösterecek ama bu Orta Doğu'da işlerin nasıl iyiye doğru değiştiğinin bir göstergesi.”
Amerikalılara bir mesaj
Mervan, ABD halkına ana mesajının barış olduğunu söyledi. “Suriye halkı olarak biz barışçıyız” dedi. “Tarihsel olarak savaş çığırtkanlığı yapmıyoruz.”
Mervan, Esad rejimini ABD yönetimi ile Suriye halkı arasında “boşluklar” yaratmakla suçladı. “Bu boşlukların doldurulması gerekiyor ki iki halk dost olabilsin ve her iki ulus için de faydalı şeyler başarabilelim” dedi.
Mervan, bölgenin ABD'nin Afganistan ve Irak gibi yerlerdeki geçmiş savaş deneyimlerinden ders çıkarması gerektiğini söyledi ve bu savaşların “işe yaramadığını” söyledi. “Savaş savaş doğurur, savaş nefret doğurur, savaş kötülük doğurur, savaş yıkım doğurur” dedi.
Amerikan halkının iki ülke arasında bir “düşmanlık” olmadığını bilmesini istediğini vurguladı. “Amerika Birleşik Devletleri büyük bir ulus ve tüm ulusların dümeninde, büyük saygı ve takdir duyduğumuz ve yararlanmak istediğimiz uzmanlığa sahip” dedi.
Mervan, ABD ve Suriye'nin birbirlerine ihtiyacı olduğunu söyledi. “Mantıksız herhangi bir siyasi ya da askeri çatışma bizi karşılıklı faydalardan mahrum bırakacaktır” dedi. ABD'ye “sadece saygı ve takdir duyuyoruz” dedi.
Suriye ile “İsrail” arasında barıştan söz edilmesi, “İsrail ”in Suriye'de ilerlemeye devam ettiği ve İsrail ordusunun Suriye'nin güneyinde yaklaşık 600 kilometrekarelik bir alanı kontrol ettiği bir ortamda gerçekleşiyor. Ayrıca “İsrail” Kuneytra kırsalında yeni mevziler kurdu.
Bir aktivist olarak Yeni Şam Valisi
Mervan Şamlı seçkin bir aileden geliyor ve başkentin zengin bir mahallesinde büyüdü. Orta Doğu'daki Arap Baharı ayaklanmalarının bir parçası olarak Suriye genelinde patlak veren protestolara katıldığı için Esad'ın güvenlik güçleri tarafından taciz edildikten sonra 2011 yılında İdlib'e kaçtı.
KAYNAK: 1. https://www.npr.org/
