İran'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerine bir bakış
STAR gazestesi köşe yazarı SELAHADDİN E.ÇAKIRGİL, İran'da 28 Haziran'da düzenlenecek olan Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde adaylar ve sistemin işleyişi ile ilgili bir yazı kaleme aldı. Türkiye'de ki 12 Eylül darbesi sonrası siyasi nedenlerle uzun yıllar İran'da yaşamış olan Selahaddin Eş'in değerlendirmelerinden kısa bir özeti dikkatlerinize sunuyoruz:
Şûrâ'y-ı Nigehbân isimli en yüksek yetkili adlî merci tarafından reddedilen adaylar arasında, eski cumhurbaşkanı Mahmûd Ahmedînejad ile 'İran İslâmî Şûrâ Meclisi'nin eski Başkanlarından Ali Lâricanî ve İnkılabın önde gelen ulemâsından ve 1,5 yıl kadar sonra öldürülen Murtezâ Mutahharî'nin oğlu Ali Mutahharî bu hususta dikkati en çok çekenlerden..
Bunlardan Ali Mutahharî ve Ali Laricanî'nin, uygulamadaki bozuklukları açıkça dile getirmeleri yüzünden, diğer adayları zorlayacağı açıktı. Adaylığı veto edilen eski cumhurbaşkanı Ahmedînejad ise, sâdeliği ve populist (âvamı cezbeden) davranışlarıyla halk arasında sempati toplayan birisiydi.
-----------
Şûrâ'y-ı Nigehbân isimli en yüksek yetkili adlî merci tarafından teyit olunan 6 isimden en fazla rağbet gören kişi olarak geçen dönemde Tahran Belediye Başkanı, şimdi ise İslâmî Şûrâ Meclisi Başkanı olan Muhammed Bâqir Qalibaf'ın (yüzde 30), Said Celilî'nin (yüzde 25) ve Mes'ûd Pizişkiyan'ın ise (yüzde 18)'lerde olduğu ileri sürülmekte.
------------
İran söz konusu olunca, bizdeki medya kuruluşlarında yapılan değerlendirmeler genellikle, Türkiye rejiminin işleyişine göre yapılıyor.. Halbuki, bazı benzerlikler olsa bile, bir çok temel farklılıklar da vardır.
Her şeyden önce belirtelim ki, İran'da Cumhurbaşkanı, evet, ülkenin dış siyasette en üst temsilcisidir, ama, içerde, 'İslâm İnkılabı Rehberliği' veya 'Velâyet-i Faqih' makamında bulunan zât, en üst yetkilidir ve İran Cumhurbaşkanı'nın konumu, gerçekte bizdeki Başkanlık sisteminde, 'Bakan'ların pek farklı değildir. Ve, evet, 'Bakan'ları, genelde, Cumhurbaşkanı seçer ama, özellikle de 'Dışsiyaset'i bizzat belirleyeceğini Rehber açıkça söyler.
Yazının tamamı için bakınız: https://www.star.com.tr/yazar/irandaki-yeni-cumhurbaskanligi-secimleri-oncesine-bir-bakis-yazi-1874841/
KAYNAK: https://www.star.com.tr/
