Türkiye, Somali ve Etiyopya ile stratejik bağlarını derinleştiriyor

Türkiye, Etiyopya ve Somali'deki siyasi partilerle iki ayrı anlaşma imzalayarak bu iki Doğu Afrika ülkesiyle stratejik bağlarını derinleştiriyor.

Çarşamba günü Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Zafer Sırakaya, Somali'de iktidardaki Barış ve Kalkınma Birliği Partisi (UPD) Genel Sekreteri Abdurahman Mohamed Hussein ile Ankara'da bir araya gelerek taraflar arasında daha yakın ikili işbirliğini öngören bir mutabakat zaptı imzaladı.

Middle East Eye'a konuşan Türk yetkililer benzer bir anlaşmanın Cuma günü Addis Ababa'da Etiyopya'nın iktidardaki Refah Partisi (PP) ile de imzalanacağını söyledi.

Yetkililere göre anlaşma taraflar arasında ortak araştırma, eğitim, istişare ve bilgi paylaşımını kolaylaştıracak.

Türkiye'yi yirmi yıldır yöneten Ak Parti, yönetim deneyimini her iki ülkedeki müttefiklerine aktarmayı, sivil toplum işbirliğini geliştirmeyi ve ikili ticareti teşvik etmeyi umuyor.

Türkiye, Etiyopya ve Somali arasında tarafsızlığını koruyor ve Afrika Boynuzu'ndaki gerilimleri çözmeye yönelik görüşmelerde arabuluculuk yapıyor.

Bu gerilimler, Etiyopya'nın 2024 yılında bağımsızlığını ilan eden ayrılıkçı Somaliland Cumhuriyeti ile bir denizcilik anlaşması imzalamasının ardından daha da şiddetlendi.

'Somali her sürece dahil edildi'

Konuyla ilgili bilgi sahibi olan ve adının açıklanmaması kaydıyla konuşan bir kaynak MEE'ye, Türkiye'nin Etiyopya ile işbirliği anlaşmasını geçen sonbaharda imzalamayı planladığını ancak anlaşmazlıkta taraflı görünmemek için ertelediğini söyledi.

Aralık ayında Somali ve Etiyopya, yedi saat süren yoğun müzakerelerin ardından Ankara'da Somali'nin toprak bütünlüğünü teyit eden ve Etiyopya'nın Somali kıyısı üzerinden denize erişimine izin verilmesine ilişkin görüşmeleri başlatan bir memorandum imzaladı.

Anlaşma iki ülke arasındaki temel anlaşmazlık nedenini çözmüş olsa da ilişkiler gerginliğini koruyor.

Son yıllarda Somali, Nil nehrinin su kaynakları hakları konusunda Etiyopya ile devam eden gerilimleri olan Mısır ile bağlarını güçlendirdi. 

“Burada öne çıkan husus, [Ankara'nın] Somali'yi dikkate almadan bölgede herhangi bir adım atmamasıdır. Somali her sürece dahil ediliyor” diyor Ankara merkezli düşünce kuruluşu Seta'dan bölge uzmanı Tunç Demirtaş.

Demirtaş ayrıca Türkiye'nin Afrika Boynuzu'nda “bölgesel bir bakış açısına” sahip olduğunu ve bölgedeki diğer ülkelerle ilişkilerini geliştirmek için çalıştığını belirtti.

Kaynaklar, Sirakaya başkanlığındaki AKP heyetinin önümüzdeki hafta Cibuti ile de Somali ve Etiyopya ile imzalanan mutabakat zaptının bir benzerini imzalamasının beklendiğini söyledi.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, büyük ölçüde Ankara'nın 2021 yılında Etiyopya'ya silahlı insansız hava aracı satma kararı nedeniyle Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile dostane ilişkilere sahip.

İnsansız hava araçları, Etiyopya güçlerinin başkentteki isyancı ilerleyişini püskürtmesine yardımcı olmada önemli bir rol oynadı.

Türkiye'nin Somali ile ilişkisi ise daha kapsamlı ve uzun soluklu.

Somali, Mogadişu'da büyük bir Türk askeri üssüne ev sahipliği yaparken, Türk şirketleri şehrin limanı ve havaalanı da dahil olmak üzere kilit altyapıyı işletiyor.

Etiyopya ile yaşanan gerilimin ortasında Somali Şubat ayında Türkiye ile bir savunma ve ekonomik işbirliği anlaşması imzaladı.

Anlaşma, Ankara'nın Somali Donanması'nı inşa etmesine, eğitmesine ve donatmasına ve Somali'nin karasularını savunmasına olanak tanıyor.

Anlaşma ayrıca Türkiye'ye Somali kıyılarında enerji kaynakları arama hakkı da veriyor.

KAYNAK: https://www.middleeasteye.net/